Tahvil Nedir?
Tahvil, basitçe (tahvili) satın alan kişinin bir şirkete ya da devlete belli bir vade ve faiz
karşılığında borç para vermesidir.
Tahviller, ticaret ve sermaye piyasası kanunları dahilinde çıkartılan borç
senetleridir. Şirketler tahvil çıkartmak için SPK (Sermaye Piyasası Kurulu)’dan onay
almalıdırlar. Devletten alınan tahviller ise devlet kurumlarından alınan faiz belgeleri
olarak görülürler.
Devletten alınan tahvilde temerrüt ihtimali bulunmaz, risksiz bir yatırım aracıdır.
Ancak şirketlerden alınan tahviller bir ihtimal şirketin maddi durumuna bağlı olarak risk
içerebilir.
Tahvil Alırken Nelere Dikkat Edilmeli?
Tahvilin birçok çeşidi bulunmaktadır: Vade tarihi, faiz ödeme tarihi, kazanç oranı, faiz kapsamı, toplam faiz ücretleri, sermaye oranı, kârlılık bilgileri, uzun vadeli borç oranı ve verimi gibi değişkenlerin değerlendirilmesi ve uygun tahvile yatırım yapılması gerekmektedir.
Anonim şirketler tarafından ihraç edilen borçlanma senetleri “özel sektör tahvili”
olarak adlandırılır. Vadeleri en az 1 yıl olmak koşulu ile serbestçe belirlenebilir. Sabit ya
da değişken faizli olarak ihraç edilebilirler.
Hisse senedinden farklı olarak yatırımcı şirketin tahvilini alarak şirkete ortak olmaz,
kâr (temettü) almaz ve yönetimde söz sahibi olmaz, belli olan ödemesini vaktinde alır.
Tahvil sahiplerine faiz ödemeleri değişmekle beraber genellikle 6 ayda bir
yapılmaktadır.
Aşamalar ile örnek vermek gerekirse:
1- Bir yatırımcı A şirketinden yıllık %10 faiz karşılığında 2 yıl vade ile 1000 (Bin) TL
değerinde tahvil satın alıyor. Yani yılda 100 TL getiri sağlayacak.
2- Bu tahvilin ödemesi 6 ayda bir yapılıyor, 2 yılda 4 ödeme, yılda 2 ödeme anlamına
geliyor. Bu ödemelere Kupon Faizi denir.
3- Her 6 ayda bir yıllık tahvil getirisinin yarısı (100/2=50 TL) kupon faizi olarak
yatırımcıya geri ödenir.
4- Toplam 4 vadenin sonunda yatırımcıya 2 yıllık faizinin son taksiti olan 50TL ile
beraber anaparası da geri ödenir. Yani son taksitte toplamda 1050TL ödeme yapılır.
5- İşin sonunda yatırımcı 1000TL parasını 1200TL yapmış, şirket veya devlet de elde
ettiği nakit ile ihtiyaçlarını görmüş olurlar.
Eğer tahvilin son ödemesinde şirket ana parayı ödemede zorluk çekerse yatırımcıya
yeni bir tahvil ihraç etmeyi teklif edebilir, buradan gelecek olan gelir ile nakit akışını
rahatlatır, ödemelerini gerçekleştirir ve işinde aksama meydana gelmez.
Kısa şekilde özetlemek gerekirse:
Tahvil neden alınır?
Tahvil satın alan kişinin nihai amacı para kazanmaktır.
Riski çeşidine göre değişmekle birlikte genellikle düşük olur, getirisi de riski doğrultusunda banka faizlerine kıyasla yüksek olur.
Şirketlere yatırım yapmadan, ortak olmadan getiri elde edilir.
Şirketin kârı veya zararı, değer kaybı veya değer artışı şirket iflas etmediği sürece
tahvil sahibini ilgilendirmez. Parasını vadesiyle alır.
Tahvil Neden Satılır?
- Şirketler, tahvil gelirleri ile yatırım yapabilir, nakit ihtiyacını karşılar.
- Devletler ise bu tahvilleri anapara ihtiyacını karşılamak için basar.